Inleiding

Coöperatief onderwijs betekend eigenaarschap en samenwerking integreren in de kern van je school en je onderwijs. Door structurele aanpassingen, betrokkenheid, heldere afspraken en uitgesproken vertrouwen wordt er onderwijs gecreëerd waarin leerlingen, leerkrachten en leidinggevende zelfstandig leren denken en werken, en waar vanuit vertrouwen en gedeelde verantwoordelijkheid wordt samengewerkt.

Als je aan de slag wilt met Coöperatief onderwijs als schoolconcept, begint geen enkele school ‘bij nul’. Onderstaande werkwijze biedt biedt handvatten en inspiratie om je verder te ontwikkelen als lerende en coöperatieve school. Er kan zelf worden gekozen welke ontwikkeling of welk thema op dit moment bij jullie past. Daarbij moet gezegd worden dat de stappen met elkaar samenhangen en de ene stap voorwaardelijk is voor de ander. Zo stellen wij bijvoorbeeld dat een teamcultuur waarin teamleden vanuit vertrouwen en gedeelde verantwoordelijkheid wordt samengewerkt een positief effect zal hebben op welke stap een school ook zet.

Stap 1. Voorbereiding, oriëntatie & inspiratie

Oriëntatie en inspiratie bijeenkomst met het hele team

• Plan een serie bijeenkomsten in om met je hele team aan de slag te gaan met onderwijsontwikkeling.
• Nodig een expert uit om Coöperatief onderwijs tijdens een introductie/inspiratie bijeenkomst het concept uit te laten leggen. Dit helpt om de manier van werken duidelijk te maken en een gedeelde kennisbasis en betrokkenheid te creëren. Meer info over de inspiratiebijeenkomst vind je hier

Analyse van de Huidige Situatie

• Tijdens of na de inspiratiebijeenkomst analyseer je de huidige situatie om te bepalen hoe de school momenteel al werkt volgens het concept Coöperatief onderwijs. Hierbij wordt gekeken naar de teamleden, het leiderschap en hoe coöperatief onderwijs in de klas plaats vindt. Bespreek hoe de kernwaarden, eigenaarschap en samenwerken, door alle lagen van de school verweven kunnen worden.
• Gebruik feedback van teamleden om te identificeren waar ontwikkeling mogelijk is maar ook welke elementen van Coöperatief onderwijs al aanwezig zijn.
• Stel een actieplan samen waarin je afspraken maakt waar ontwikkeling gaat plaats vinden. Uiteraard helpen we je hier graag bij.

Een gedragen visie en ambitie

• Ontwikkel een gedragen visie. Jullie visie is toekomstgericht, inspirerend en verbindend, en berust op waarden die binnen de school belangrijk zijn. Deze waarden sturen de samenwerking tussen de teamleden en geven richting wanneer er beslissingen genomen moeten worden . Om je visie betekenisvol te maken, is het belangrijk om regelmatig het gesprek hierover te voeren. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van de informatie die verkregen is tijdens de inspiratiebijeenkomst.  Beslissingen die worden gekoppeld aan de visie geven inzicht in de huidige stand van zaken en de ambities van de school op het gebied van ontwikkeling en vernieuwing.

Bouwsteen 1 : Een coöperatieve teamcultuur

1. Teambuilding en Vertrouwen Oplossingen
   • Organiseer workshops gericht op teambuilding en wederzijds vertrouwen. Coöperatief onderwijs vereist vertrouwen in elkaars expertise en in de gezamenlijke visie.
   • Stel kleine werkgroepen in waarin teamleden verantwoordelijk zijn voor bepaalde taken binnen de implementatie van coöperatief onderwijs. Dit bevordert eigenaarschap en samenwerking in het team zelf.

Bouwsteen 2 : Coöperatief leiderschap

• Leiderschap en Eigenaarschap
• • • Stimuleer gedeeld leiderschap: laat teamleden verantwoordelijkheden opnemen die passen bij hun talenten en ambities. De rol van de schoolleider verandert hierbij van controlerend naar faciliterend.
    • Creëer open communicatiekanalen om teamleden in staat te stellen ideeën, zorgen en successen te delen. Denk aan regelmatige teamvergaderingen of een digitale overlegstructuur (bijv. Slack of Teams).

Bouwsteen 3 : Coöperatieve didactiek en pedagogiek

• Eigenaarschap en samenwerken in de klas
• Van klassen naar teams en van groepen naar bouwen
  • • Stimuleer gedeeld leiderschap: laat teamleden verantwoordelijkheden opnemen die passen bij hun talenten en ambities. De rol van de schoolleider verandert hierbij van controlerend naar faciliterend.
    • Creëer open communicatiekanalen om teamleden in staat te stellen ideeën, zorgen en successen te delen. Denk aan regelmatige teamvergaderingen of een digitale overlegstructuur (bijv. Slack of Teams).